50% ST travel free : महाराष्ट्र राज्य परिवहन महामंडळाने (MSRTC) क्रांतिकारी निर्णय घेतला आहे. आता पुरुषांनाही एसटी बसमध्ये ५० टक्के मोफत प्रवास मिळणार आहे. यापूर्वी केवळ महिला आणि ज्येष्ठ नागरिक या सवलतीचा लाभ घेऊ शकत होते, परंतु आता पुरुषही या सुविधेचा लाभ घेऊ शकतात.
हा निर्णय महत्त्वाचा का आहे? त्याचे महत्त्व समजून घेण्यासाठी, दृष्टीकोन पाहू. एसटी बससेवा हे महाराष्ट्रातील वाहतुकीचे महत्त्वाचे साधन आहे. राज्यातील दुर्गम भागात पोहोचण्यासाठी ही सेवा अनेकांना उपयुक्त वाटते. तथापि, बर्याच लोकांना समान सेवांमध्ये प्रवेश नाही. उदाहरणार्थ, अल्प उत्पन्न गटांना एसटी बसेस चालवणे परवडत नाही. (50% ST travel free)
या समस्येचे निराकरण करण्यासाठी राज्य सरकारने सामाजिक न्यायाच्या हितासाठी काही गटांना एसटी प्रवासाच्या तिकिटावर सवलत दिली आहे. या सवलतींमुळे वृद्ध, मुले, विद्यार्थी आणि अपंग लोकांसह गरीब भागात आणि कमी उत्पन्न असलेल्या लोकांना मोफत प्रवास करता येतो.
मात्र, हा लाभ महिलांपुरता मर्यादित आहे. पुरुषांना अजूनही काही टोल भरावे लागले. त्यामुळे आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल भागातील पुरुषांनाही एसटी बससेवेचा लाभ घेता येत नाही. त्यामुळे राज्य सरकारने हा महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला आहे.
आता पुरुषांनाही एसटी बसमध्ये ५० टक्के मोफत प्रवास 50% ST travel free मिळणार आहे. पूर्वी ही सवलत फक्त महिलांसाठीच होती. आता पुरुषही ही सुविधा वापरू शकतात. ही सवलत लोकांच्या गरजेनुसार ठरवली जाते.
हा निर्णय खालील मुद्दे लक्षात आणतो:
- शिक्षण आणि सामाजिक विकासाचा मार्ग मोकळा:
पुरुषांना एसटी बसमध्ये ५० टक्के मोफत प्रवासाची सवलत मिळणार आहे, ज्यामुळे त्यांना शाळा, महाविद्यालये आणि इतर शैक्षणिक संस्थांमध्ये प्रवास करण्यास मदत होईल. याव्यतिरिक्त, ते आनंदाने सामाजिक कार्यक्रम, धार्मिक स्थळे आणि इतर ठिकाणी जातील. या सवलतीमुळे शैक्षणिक आणि सामाजिक उपक्रम वाढू शकतात.
- कुटुंब आणि समाज सुधारणे:
पुरुषांना एसटीने प्रवास करण्यासाठी लागणारा खर्चाचा बोजा कमी होणार आहे. त्यामुळे कुटुंबाच्या इतर गरजा पूर्ण करण्यासाठी अधिक पैसे उपलब्ध होतील. याव्यतिरिक्त, पैसे घर आणि समुदाय विकासासाठी वापरले जाऊ शकतात. उदाहरणार्थ, हा पैसा मुलांच्या शिक्षणासाठी, कौटुंबिक उपक्रमांसाठी किंवा समाजातील विविध उपक्रमांसाठी वापरला जातो वापरता येईल
- पुढील पर्याय:
लिंगभेदाचे मुद्दे बदलू शकतात कारण राज्याने पुरुषांना सुविधेत समाकलित केले आहे. पूर्वीच्या व्यवस्थेत केवळ महिलांनाच हा लाभ मिळत होता. आता पुरुष वर्गालाही या सुविधेचा फायदा होणार असल्याने हे निःसंशयपणे स्त्री-पुरुष समानतेच्या दिशेने एक छोटेसे पण महत्त्वाचे पाऊल ठरेल.
- आर्थिक स्वातंत्र्य वाढवा:
पुरुषांचे एसटी प्रवासाचे पैसे वाचतील. अशा प्रकारे ते इतर गरजांवर खर्च करू शकतात. उदाहरणार्थ, कौटुंबिक गरजा, मुलांच्या शिक्षणाचा खर्च, इतर कौटुंबिक गरजा इ. हा दृष्टिकोन पुरुषांना आर्थिकदृष्ट्या स्वतंत्र होण्यास मदत करेल.
- सर्वसमावेशक विकास सामायिक करा:
सामाजिकदृष्ट्या मागासलेल्या भागाच्या आर्थिक, शैक्षणिक आणि सामाजिक विकासासाठी एसटी पर्यटन सवलत फायदेशीर ठरणार आहे. ज्यांना एसटीने प्रवास करणे कठीण जाते, त्यांचा प्रवास या ऑफरमुळे सुकर होणार आहे. अशा प्रकारे, सर्वसमावेशक विकासाच्या दिशेने हे एक महत्त्वाचे पाऊल असेल.
महाराष्ट्र परिवहन महामंडळाचा हा निर्णय खरोखरच क्रांतिकारी आहे. देशातील गरीब आणि मागास भागांच्या विकासाला गती द्या. पुरुषांचे एसटी प्रवासाचे पैसे वाचणार असल्याने कुटुंब आणि समाजात त्यांची भूमिका सुधारण्यास मदत होईल.
हे लैंगिकतेच्या समस्या कमी करण्यास मदत करेल. शिक्षण आणि सामाजिक कार्याच्या संधी वाढतील. हे सर्वसमावेशक विकासाच्या दिशेने एक महत्त्वाचे पाऊल ठरेल.
त्यामुळे महाराष्ट्र राज्य परिवहन महामंडळाचा हा निर्णय खरोखरच क्रांतिकारी आहे. यामुळे गरीब आणि मागास भागांच्या विकासाला चालना मिळेल. भविष्यात ही सुविधा आणखी वाढवता येईल. आपल्या राज्यातील या क्रांतिकारी पाऊलाला पाठिंब्याची गरज आहे.